2007 wk03 De Ceremonie en het verhaal van Hedwig

   

20 januari 2007

Vandaag hebben we weer iets ongelooflijk unieks meegemaakt. De ceremonie waarin Flora (3 jaar oud) – door middel van incisie in haar gezicht – werd opgenomen in de clan, de familie. Dit zou ook met Edwige (7 weken oud), de dochter van Nicaise gebeuren. Maar opa en de persoon die de ceremonie leidden, hadden de nacht ervoor met de Goden en de voorouders gesproken. Het probleem was dat er maar een totaal witte kip was gevonden en per kind heb je een totaal witte kip nodig. De sterren en voorouders werden geraadpleegd en er was gevraagd wie nu de incisie zou moeten krijgen. Opa heeft besloten – op advies – dat alleen Flora aan de ceremonie deel zou nemen, Edwige moet blijkbaar wachten tot zij wat ouder is.

Eerst werd de locale tchouk gedronken en gemengd met sorgomeel, dit werd aan de voorouders gegeven en er werd door opa gebeden voor bescherming en een goede gezondheid van heel de familie. Toen werden er twee kippen de hals opengesneden en werd eerst hun bloed en toen ze dood waren ook hun veren over de muur en lemen bultjes waar de zielen van de voorouders de wacht houden - gesprenkeld om te vragen Flora al het goede te geven wat zij in haar leven nodig heeft en haar pad te begeleiden totdat zij bij hen zou komen.

Toen werd de bewuste witte kip (nog niet volwassen) gepakt en werd Flora rond de tata (lokale woning) gedreven door de feticheur, terwijl hij prevelend de kip steeds om haar lichaampje heen bewoog. Ze vond het niet leuk en was wel bang, maar kinderen hier gillen dan niet, ze liet het wel gewoon over zich heen komen. Hierna kreeg ze een amulet.

Daarna werden de sneetjes in de wangen gemaakt. Per clan zijn de sneetjes anders, en aan deze sneetjes herkent men elkaar over heel de wereld als men elkaar tegenkomt. Men zal altijd iemand van dezelfde clan helpen, ongeacht waar je hem tegen komt en ongeacht hoe moeilijk je het zelf ook hebt. Hier begon Flora wel te huilen. Hedwig (onze dochter) heeft haar ogen dicht gedaan.

Daarna hebben we gediscussieerd met elkaar. Wij werden bedankt, omdat we – onze bijdrage aan de ceremonie- alcohol en steriele gaasjes en voor ieder een nieuw scheermesje hadden meegenomen.

Opa merkte zeer terecht op dat het goed is dat dingen veranderen en dat het goed is dat we hebben uitgelegd waarom het belangrijk is om de huid vooraf en achteraf te ontsmetten enzovoort. Maar dat de tradities niet verloren mogen gaan in de veranderingen. Ook zei hij dat we allemaal wel in een God geloven, ook al heeft iedereen een andere naam aan zijn God gegeven, maar hij denkt dat het uiteindelijk allemaal hetzelfde is en dat de geesten - zielen van de voorouders de Goden helpen om het goede werk te doen.

Ik vond hem erg mooi en verstandig gesproken hebben en ben het helemaal met hem eens dat niet alle veranderingen verbeteringen zijn. We hebben afgesproken dat we gaan proberen de goede dingen uit het Westen hier te halen en de slechte dingen daar te laten. En zo ook de goede dingen hier te behouden en de slechte dingen ten goede laten keren. We hebben beloofd dat we voor iedere ceremonie de benodigdheden zullen leveren, om infecties en dergelijke te voorkomen.

Verder is onze verstekeling weer terug op het internaat. Nood breekt wetten. Hedwig, onze dochter die hier op vakantie is, wil graag vertellen wat zij heeft meegemaakt met onze verstekeling.

Hier komt haar verslag. Voor iedereen alvast een dikke knuffel, Marjan.

Agnes was de verstekeling op het internaat, ze mocht hier niet blijven wonen omdat ze eigenlijk te dicht bij Boukombé woont. Maar haar vader is enkele maanden geleden overleden, dus komen er ’s nachts mannen langs hun huis voor haar moeder. Omdat Agnes aan haar begin van de puberteit zit, gaan de mannen ook aan haar zitten. Haar moeder helpt Agnes nog door haar lichaam te geven, maar op een dag zullen ze ook met Agnes seks willen hebben en Agnes vertelde zo bang te zijn te worden verkracht. Ze verstopt zich ´s nachts bij een oudere buurman achter zijn meubels als de mannen komen. Uiteindelijk hebben we haar weggehaald uit huis en mag ze zolang bij de andere meiden op het internaat blijven.

Op een middag kwam ik thuis van een tripje en was mama helemaal van slag vanwege deze problemen met Agnes. Ze vroeg of ik met de brommer naar haar huis wilde gaan om haar spulletjes op te halen zodat ze hier kon logeren.

We kwamen aan bij haar huisje, dat bleek uit een kamer te bestaan van 1m50 X 2m00, want het voorste gedeelte van het huis was tijdens de regenperiode omgevallen en weggespoeld. In deze kleine ruimte slapen 6 kinderen en de moeder, die ’s nachts nog ongewenste bezoekers krijgt. Omdat het huis weggespoeld is, is er ook geen voordeur meer, dus kan de ruimte niet worden afgesloten. Er zit simpelweg geen deur in…

Terwijl ik daar was kwam Agnes haar neef op bezoek, een lelijke man van een jaar of 30. Hij brulde nogal hard en ik probeerde hem zo goed het kon te ‘negeren’. Agnes haar moeder was op dat moment niet thuis, dus kon ze haar spulletjes niet meenemen. Het is erg onbeleefd als je zomaar spullen uit huis meeneemt, ook al zijn het jouw eigendommen. Ik vroeg aan haar neef of hij wilde doorgeven dat Agnes op het internaat zou slapen die nacht en dat ze spulletjes mee had genomen van huis. Hij zei dat dat onmogelijk was, want haar moeder was ouder dan hij dus was het onbeleefd om dat te zeggen. Ok, geen probleem, we komen morgen weer terug als haar moeder er weer is en zeggen we het zelf wel.

Vervolgens lopen we naar mijn brommer, gaat die neef er op zitten! Hij loopt weer te brullen tegen mij, dat ik hem mee MOET nemen naar het dorp. Ik zeg dat dat niet kan, omdat mijn banden te slap zijn voor 3 personen op de brommer. ‘Nee, dat kan wel, er zit genoeg lucht in de banden en anders rijd ik toch 2 keer?’ Ik probeer te herhalen wat ik eerder zei maar hij brult er constant doorheen. Ik verzoek hem enkele malen vriendelijk om van de brommer af te stappen maar meneer blijft heerlijk zitten. Na nog wat pogingen toch altijd vriendelijk te blijven beseft hij echt dat ik hem niet mee zal nemen en stapt af.

Ik was vol ongeloof en vertelde voorgaande aan mijn ouders toen ik thuiskwam. Mam wilde gelijk de volgende dag heen om hem eens even te vertellen hoe hij WEL met haar dochter om moet gaan haha, maar het bleek dat hij had gedronken.

De volgende dag ben ik weer met Agnes naar haar huis gegaan, haar moeder was er dit keer wel. Haar neef was er ook en negeerde MIJ voor de verandering. Agnes’ moeder is nog een erg jonge vrouw, ik denk dat ze maximaal 35 jaar is, ze heeft 12 kinderen gekregen waarvan er 3 zijn gestorven. Ze vertelde me dat ze op een dag stenen wilde oppakken om te verkopen en dat ze iets in haar buik voelde scheuren. Vervolgens is ze naar de dokter gegaan en werd via een keizersnee een dood kindje uit haar buik gehaald.

Haar neef is bezig met het bouwen van een nieuw huisje op haar terrein. Agnes’ moeder heeft stenen gesjouwd, water gehaald, stro gehaald etc. Nu het huisje af is, krijgt ze te horen dat niet ZIJ met haar kinderen er mag wonen maar dat neef er zelf gaat wonen. Diezelfde neef laat ’s nachts ook mannen binnen tegen vergoeding van bijvoorbeeld een biertje in de kroeg. Dit omdat ze weduwe is en niemand haar kan beschermen. Haar lieve neef die ‘te jong’ was om door te geven dat Agnes wat spulletjes meenam van huis, is wel ‘oud genoeg’ om mama te slaan als hij gedronken heeft. Ik vind het heel erg als ik het allemaal hoor en heb gevraagd of pap asjeblieft een slot op de deur kan doen zodat er in ieder geval geen mannen ’s nachts binnenkomen en dat de weinige spullen die ze hebben niet worden gestolen.

Toen ik daar was en haar moeder zag ben ik naar huis gegaan en heb wat zeep, kleren van mij (waaronder een mooi Afrikaans pak) en wat geld gepakt om dat naar haar moeder te brengen. Dat Afrikaanse pak is om naar de kerk te gaan, daar was ze al in tijden niet meer geweest omdat ze geen mooie kleren meer had. Het geld ging ze gebruiken om schulden op de markt af te lossen en wat eten te kopen voor haar en haar kinderen.

Er zijn nog meer dingen gebeurd maar dat is veel om allemaal op te schrijven. In elk geval zijn we nu aan het nadenken hoe we dit probleem op gaan lossen. Op het moment dat je haar uit haar huis haalt en ergens anders laat wonen, verliezen de kinderen de achternaam van de vader en verliest moeder haar stukje land. Toch zou dat de meest zinvolle oplossing zijn, want haar neef zal altijd een eikel blijven.

Hedwig Postma