problemen om Agnes

maandag 29 december 2008
Problemen, problemen……
 
Agnes wordt volgend jaar 16 en het is dus tijd voor haar ceremonie.
Dit betekent 1 maand lang met feticheurs en wijze vrouwen ingewijd worden in de traditionele dingen zoals offers brengen, vuur maken, vruchten zoeken in het bos, seksuele voorlichting krijgen en al dit soort dingen meer. Dit alles als overstap naar volwassenheid.
 
Op zich een mooie overgang van kind naar volwassenheid. Na de ceremonie is het officieel toegestaan om sex te hebben. Dit geld voor zowel jongens als meiden. Maar gedurende de gehele periode dient alles naakt te gebeuren..
 
Nu ben ik een hypocriet, net als vele met mij denk….. Als ik de jongens naakt zie lopen gedurende deze periode dan zie ik het niet eens. Maar met die groepen naakte meiden die op dit moment hier rondrondlopen, dat is toch even anders. Bovendien weet ik van enkele meiden dat de vooruitgang achteruitgang betekent, want in dit tijdperk met de zaklampen komen er ’s nacht jongen en mannen hen beschijnen. Twee meisjes vertelden me dat ze dit heel beschamend vinden. Dat is logisch, ze gaan naar de middelbare school en krijgen een andere kijk op de dingen.
 
Dat is dus nu ook precies het punt.
 
Agnes komt naar me toe. Mama, ik moet de ceremonie ondergaan, maar ik wil niet.
Mijn moeder gaat akkoord, maar de rest van de familie en oudere van het dorp komen ruzie maken omdat ik niet wil. Mijn moeder wordt lastig gevallen. Men zegt dat als ik dit niet doe ik dan dood ga of ziek wordt of geen kinderen kan krijgen. Ik zal niet beschermd worden door de traditionele goden. Maar ik geloof in Jezus, dan heb ik die andere goden toch niet nodig?
 
Ik zucht en weet even weer niet wat te doen.
 
Want ja, men moet niet gaan zeggen dat Agnes niet wil omdat de blanke het niet wil, of – erger nog - omdat ze niet mag van mij. Maar om een meisje heen te sturen naar iets wat ze niet wil….. moeilijk, moeilijk.
 
Ik praat erover met verschillende mensen en de meningen zijn heel verdeeld. Maar dan komt Albert.
 
Maman, zo zegt hij – wie zijn nu eigenlijk haar ouders? Haar vader is dood, haar moeder ontvangt geen steun van de familie maar van u! U betaalt Agnes haar opleiding. U bent haar moeder, u bent haar familie.
 
Agnes kan in de zomervakantie niet naar huis omdat er geen veilige situatie is, niemand van haar familie beschermd haar tegen het seksuele geweld dat zich daar iedere keer weer afspeelt. En ik (Albert) weet heel goed wat daar gebeurd!
 
Dus hoe durven mensen zich nu haar “ouders” te noemen en Agnes en haar moeder te bekritiseren als ze hen geen veiligheid kunnen en willen bieden? Als ik (Albert) - geen familie - op Agnes moet passen tijdens de grote vakantie omdat ze thuis het risico loopt op sexueel misbruik of erger? Deze zogenaamde familieleden hebben nog nooit een bijdrage hebben gegeven voor wat dan ook aan Agnes of haar moeder en dus geen recht van spreken.
 
Daarnaast gebeurd er echt niets met haar als ze géén ceremonie doet. Ze wordt gewoon bang gemaakt. Ik heb zelf – als eerste in onze familie - ook geen ceremonie ondergaan en mijn kinderen zullen ook zonder opgroeien. Mijn vader was boos en beschaamd, maar ik wilde het niet en ben tijdelijk weggegaan. Later, toen ik op mijzelf woonde heb ik twee jongere broers onderdak verschaft die ook niet wilden.
 
Men voorspeldde mij dat ik gek zou worden. Ik mag officieel bepaalde dingen niet eten omdat ik nog een kind ben volgens de Ditamari traditie, ik mag geen traditionele begrafenis hebben. Mijn lichaam wordt zonder ceremonie begraven.
 
Maar ik heb iedereen uitgedaagd. Ik heb het voedsel tot mij genomen - dat ik niet mag hebben -  in het bijzijn van iedereen zodat men kon zien dat mij niets zou gebeuren. En van al mijn broers ben ik het beste terecht gekomen, er is niets verschrikkelijks met mij gebeurd.
 
We gaan naar de meiden. Albert laat Agnes vertellen, die lieverd is werkelijk zo bedrukt, gewoon omdat ze tussen twee vuren staat. Omdat haar moeder lastig wordt gevallen, ze toch bang is dat er kwade dingen met haar gebeuren als ze niet luistert. Albert vraagt haar oprecht antwoord te geven en weer blijkt dat ze echt niet wil.
 
Beiden stappen op de brommer om met de familie te gaan praten. Als Agnes groot genoeg is om te kiezen - dan moet dit haar stap naar volwassenheid zijn -  de confrontatie met haar familie en dorpsgenoten aangaan en in openheid proberen uit te leggen waarom ze niet wil en waarom men geen recht heeft haar te bekritiseren of bang te maken.
 
Weliswaar geen ceremonie, maar toch een soort afsluiting van kind zijn, van je je verschuilen achter je ouders hun beslissing.